قابلیت ترکیب و وراثت پذیری تشکیل کالوس و باززایی شاخساره از کشت بساک در گوجه فرنگی (lycopersicon esculeutum mill.)

پاسـخ به کشت بساک چهار لاین گوجه فرنگی و نتاج حاصل از تلاقی نیمه دیالل بین آنها در سـه محیط کشـت مورد توصیه برای گوجه فرنگی (1m ، 2m و 3m) مورد تجزیه و تحلیل ژنتیکی قرار گرفت. درصد تشکیل کالوس, میزان باززایی شاخساره و نیز قطر کالوس (بعنوان معیار رشد آن) مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس نشان داد که اختلافات معنی داری بین ژنوتیپ ها, محیط های کشت و اثر متقابل بین آنها وجود دارد. از اینرو قابلیت ترکیب عمومی ((gca و خصوصی(sca) برای صفات اندازه گیری شده, محاسبه و آزمون گردید. میانگین مربعات gca برای تمام صفات در محیط 1m معنی دار بود ولی در محیط 2m ، میانگین مربعات gca در صفت باززایی شاخساره و در محیط 3m فقط در مورد قطر کالوس و درصد باززایی شاخساره معنی دار شد. در این موارد, واریانس gca از واریانس sca بزرگتر بود و وراثت پذیری خصوصی از متوسط (65%) تا زیاد (93%) تغییر کرد. بنابراین شاید بتوان گفت که درصد تشکیل کالوس و باززایی شاخساره بوسیله اثر ژنتیکی- افزایشی کنترل می شود. واریانس sca فقط در مورد قطر کالوس در محیط های کشت 2m و 3m معنی دار بود و فقط در محیط کشت 2m واریانس sca , از واریانس gca بزرگتر بوده و وراثت پذیری خصوصی بسیار پایین برآورد گردید. بنابراین بنظر می رسد که رشد کالوس ممکن است در محیط کشت 2m توسط اثر ژنتیکی- غیر افزایشی کنترل گردد. در بین لاین های مورد مطالعه, micro-tina و msk8 دارای قابلیت ترکیب عمومی مثبت و معنی دار برای تشکیل کالوس و باززایی شاخساره بودند لذا این لاین ها را می توان برای بهبود پاسخ به کشت بساک در گوجه فرنگی پیشنهاد کرد.